مبحثی که در خدمتتون هستیم در این جلسه در خصوص مسئولیت‌های کارشناسان رسمی دادگستری هست به طور کلی کارشناسان رسمی دادگستری در هر اظهار نظر خود دارای 4 مسئولیت می‌باشند: یکی مسئولیت اخلاقی کارشناسان رسمی هست دوم مسئولیت مدنی همکاران هست سوم مسئولیت کیفری و چهارم مسئولیت انتظامی.

مسئولیت اخلاقی کارشناسان رسمی دادگستری مربوط به قسمی هست که دوستان در ابتدای پروانه کارشناسی که اخذ می‌کنند ایتان سوگند می‌خوانند در اونجا کارشناسان رسمی دادگستری هنگام اخذ پروانه سوگند یاد می‌کنند که در امور کارشناسی که به او ارجاع می‌گردد خداوند متعال را حاضر و ناظر دانسته و به راستی و درستی نظر خود را اظهار نماید و اغراض شخصی خود را در ان دخالت ندهد و تمام نظر خود را نسبت به موضوع کارشناسی اظهار نماید و هیچ چیز را مکتوم ندارد و برخلاف واقع چیزی نگوید و ننویسد، رازدار و امین باشد و همواره اخلاق حرفه ای مدنظر کارشناس می‌باشد اگر کارشناس رسمی از سوگند خود عدول کند و رفتار خلاف شأن کارشناسی انجام دهد قانون‌گذار در ماده 25 قانون کارشناسان رسمی دادگستری مصوب سال 1381 به رئیس قوه قضائیه یا وزیر دادگستری یا سه نفر از اعضای هیئت مدیره هر کانون اجازه داده است که تعلیق کارشناس را از دادگاه انتظامی کانون بخواد و دادسرای انتظامی کانون مکلف است این‌گونه پرونده‌ها را خارج از نوبت حداکثر ظرف مدت 3 ماه رسیدگی و تعیین تکلیف کند.

دومین مسئولیت کارشناسان مسئولیت مدنی می باشد کارشناسان در اظهارنظر خود دارای مسئولیت مدنی بوده و به استناد ماده 267 قانون آیین دادرسی مدنی هرگاه اصحاب دعوی از تخلف کارشناس متضرر شود در صورتی‌که تخلف کارشناس سبب اصلی در ایجاد خسارت به متضرر باشد می‌تواند از کارشناس تقاضای جبران خسارت بکند ولی قانونگذار ضرر و زیان ناشی از عدم نفع را قابل مطالبه ندانست پس تحت شرایطی کارشناسان ما نسبت به نظریه‌ای که میدن مسئولیت مدنی دارن که برای این مسئولیت مدنی باید ارکان مسئولیت مدنی اثبات بشه که در این خصوص به طور مفصل توضیح داده خواهد شد.

بعد دومی که هست کارشناسان ما دارای مسئولیت کیفری هستند. در ماده 37 قانون کارشناسان رسمی دادگستری که متاسفانه این ماده دستاویز گرفته و به طرح بسیاری از شکایت‌ها در دادگاه و دادسرای عمومی و انقلاب و محاکم جزایی، به موجب این ماده هرگاه کارشناس رسمی با سوءنیت ضمن اظهار عقیده در امر کارشناسی برخلاف واقع چیزی بنویسد یا در اظهار عقیده کتبی خود راجع به امور کیفری یا حقوقی تمام ماوقع را ذکر نکند یا برخلاف واقع چیزی ذکر کرده باشد جاعل اسناد رسمی محسوب می‌گردد و هرگاه کارشناس رسمی در چیزی که برای آزمایش در دسترس او گذاشته شده با سوءنیت تغییر بدهد به مجازات مقرر در قانون مجازات اسلامی محکوم می‌شود. اگر اقدامات انجام شده در حکم دادگاه موثر باشد از موجبات تشدید مجازات بوده و هم چنین در ماده 588 قانون مجازات اسلامی نیز اعلام میداره که هرگاه یکی از داوران، ممیزان، کارشناسان اعم از این‌که توسط دادگاه معین شده باشند یا توسط طرفین، چنان‌چه در مقابل اخذ وجه یا مال به نفع یکی از طرفین اظهارنظر یا اتخاذ تصمیم نماید به حبس از 6 ماه تا 2 سال یا مجازات نقدی از 30 میلیون تا 12 میلیون ریال محکوم و آن‌چه گرفته شده است به عنوان  مجازات ؟؟؟ به نفع دولت ضبظ خواهد شد. پس ملاحظه می‌گردد که هم در قانون مجازات اسلامی و هم در قانون کارشناسان رسمی دادگستری چنان‌چه کارشناس با سوءنیت اظهارنظر بکنه قانونگذار ؟؟؟ کرده و جعل در اسناد رسمی درسته و جعل در اسناد رسمی که توسط اشخاص غیر رسمی مثل کارشناسان رسمی دادگستری انجام میشه قانونگذار بین 1 تا 3 سال زندان حبس در نظر گرفته حبس تعزیری و هم چنین می‌تونه دادگاه به جای 1 تا 3 سال حبس تعزیری بین 600 تا 1800 هزار تومن جریمه جزای نقدی کارشناس رو محکوم کنه و دوستان دقت بفرمایند که در اظهارنظراتشون رعیات دقت کنند و مسائل را رعایت بفرمایند. بحث بعدی که هست تخلفات و مجازات کارشناسان رسمی دادگستری هست.

کارشناسان رسمی دادگستری علاوه بر مسئولیت اخلاقی و مدنی و کیفری دارای مسئولیت انتظامی نیز می‌باشد که در دادسراها و دادگاه‌های انتظامی کانون مورد رسیدگی قرار می‌گیرد که با توجه به اهمیت این موضوع در گفتاری مستقل نحوه رسیدگی به دادسرا و شکایت‌ها و دادگاه‌های انتظامی کانون و تخلفات انتظامی مجازات‌های این مقررات مورد بررسی و تحلیل قرار خواهد گرفت. انچه که مدنظر هست و مبنای رسیدگی در دادسرای کانون می باشد ماده 26 قانون کارشناسان رسمی دادگستری می باشد که در این ماده تخلفات کارشناسان در 13 بند مشخص شده و مجازات‌هاشونم به 6 درجه مشخص شده که هر یک از تخلفات منطبق با یکی از درجات هست. تخلفات کارشناسان رسمی دادگستری که جنبه انتظامی داره به ترتیب عبارتند از 1- عدم حضور در مراجع صلاحیت‌دار در وقت مقرر بدون عذر موجه که تقریبا 50 درصده پرونده‌هایی که در دادسرا تشکیل میشه شامل این بند هست و پرونده‌های 70 تا 80 درصد پرونده‌هایی که از طریق محاکم و قضات و دادگستری برای ما ارسال میشه عدم رعایت این بند توسط همکاران هست عدم حضور در مراجع صلاحیت‌دار در وقت مقرر و بدون عذر موجه 2- توسل به معاذیری که خلاف بودن آن بعد ثابت شود گفتیم کارشناس میتونه تحت یک سری ؟؟؟ داشته باشه در دادگاه شرکت نکنه بعد طرف اعلام می‌کنه فرض بکنید که من مریض بودم به عنوان یک عذر اعلام می‌کنه بعد مشخص میشه که نه چنین چیزی نبوده اینو قانونگذار گفته اگر معاذیری اعلام بکنه خلافش واقع بشه تخلف انتظامی هست مورد بعد مورد سه هست مسامحه و سهل‌انگاری در اظهارنظر هرچند موثر در تصمیمات مراجع ذیصلاح صلاحیت‌دار نباشد. دوستان در اظهارنظری که انجام میدن چنانچه بی‌دقتی انجام بشود سهل انگاری انجام بشود ولو این مطلبی که دوستان نوشته میشه در سهل انگاری در تصمیم مقام قضایی قرار نگیره به عنوان تخلف ردیف 3 بند 3 اعلام شده که هم‌چنین تخلفات بندها میره جلوتر مجازاتش به همون نسبت سنگین تر میشه. مورد بعد تسلیم اسناد و مدارک به اشخاصی که قانوناً حق دریافت آن را ندارند یا امتناع از تسلیم آن به اشخاصی که حق دریافت دارند. فرض بکنید که مدارکی که در دست کارشناس قرار داره به صورت امانت هست حق نداره به کسی داده بشه ولی یک سری اشخاص می‌تونن این مدارک رو داشته باشن اگر کارشناس از اون ها بخوان و نده تخلف انتظامی محسوب میشه. مورد 5 سوءرفتار و اعمال خلاف شان شغل کارشناسه. این موضوع سوءرفتار و اعمال خلاف شان شغلی از مواردی هست که مصادیقش قانونگذار مشخص نکرده و چه مواردی خلاف اعمالش شان شغلی کارشناس میشه به هرحال این چیزی که ما تا به حال در دادسرا نسبت به این مورد و این بند الحمدلله تا به حال ما محکومیتی نداشتیم ولی به نظر میرسه یک سری رفتار که برای افراد عادی ممکنه این رفتار طبیعی باشه برای کارشناس طبیعی نباشه به عنوان مثال نحوه پوشیدن لباسش نحوه حضور و نحو کلامش با ارباب رجوع میتونه از مصادیق این بند باشه. بند 6 که خیلی مهم هست و بسیاری از پرونده‌های دادسرا تو این موضوع و این تخلف گنجونده میشه نقض قوانین و مقررات در اظهار نظر کارشناس مورد 7 انجام کارشناسی و اظهار نظر با وجود جهات رد قانونی، جهات رد قانونی گفتیم جهات رد کارشناس همون جهات رد دادرس هست که در ماده 91 قانون دادرسی مدنی باهاش تصریح شده. چنانچه کارشناس جهات ردی داشته باشه ولی انجام کارشناسی رو انجام بده تخلف دیده شده و جزء تخلفات شدید هست چون جزو بند 7 دیده هست. مورد بعد بند 8- انجام کارشناسی و اظهار نظر در اموری که خارج از صلاحیت کارشناس باشد این هم شامل صلاحیت محلی هست هم صلاحیت ذاتی، صلاحت ذاتی صلاحیتی هست که دوستان فرض بکنید رشته بیمه هستند حق ندارند در رشته ساختمان اظهار نظر بکنن، صلاحیت محلی فرض کنید صلاحیتشون مربوط به مشهد هست در شهرستان قوچان اظهار نظر میشه، در خصوص صلاحیت محلی چناچه از طریق مقام قضایی ارجاع شده باشه و دوستان قبل از ارجاع انجام کارشناسی به مقام قضایی اعلام بکنند می‌توند انجام کارشناسی انجام بدن ولی در صلاحیت ذاتی اگر صلاحیت نداشته باشن به هر حال حق انجام کارشناسی به هیچ عنوان ندارند دوستان. مورد 9-  که بسیار مهم هست انجام کارشناسی و اظهار نظر بر خلاف واقع و تبانی، اگر چنانچه کارشناس یک اظهار نظری بکنه بر خلاف واقع باشد و تبانی این مفهوم جمله به این معنی نیست که هم خلاف واقع بشه و در این خلاف واقع تبانی هم باشه یعنی تبانی یک تخلف هست خلاف واقعشم یک نوع تخلف دیده شده قانون‌گذار، مورد 10- انجام کارشناسی و اظهار نظر با پروانه‌ای که اعتبار آن منقضی شده باشد این هم از موارد خیلی زیاد هست که دوستان متأسفانه به علتی که پروانشون رو تمدید نمی‌کنن شامل این بند تخلف بند 10 میشن که مجازاتش هم که در آینده خواهیم گفت بسیار شدید هست مورد 11- افشای اسرار و اسناد محرمانه، خب به هر حال کارشناسان مثل یک سری صنف‌های دیگه مثله پزشکان محرم راز مردم هستن و مکلف هستند افشا اسرار و اسناد مردم رو محرمانه پیششون هست حق افشاشو ندارن مورد 12- اخذ وجه یا مال یا قبول خدمت مازاد بر تعرفه‌ی دستمزد و هزینه مقرر در قوانین یا دستورات مراجع صلاحیت‌دار یک نکته‌ای که اینجا وجود داره کارشناسان برخلاف وکلا و داوران حق‌الزحمشون مشخص هست حق‌الزحمشون طبق تعرفه هست به هیچ عنوان نمی‌تونن بیشتر از تعرفه تقاضای افزایش بکنن حتی اگر طرفین دعوا توافق کرده باشند رو مبلغ حق‌الزحمه بیشتر مگر این که کارشناس در پرونده مورد نظر به عنوان کارشناس نباشه به عنوان داور باشه چنانچه به عنوان داور انتخاب شده باشه قانون‌گذار میگه حق‌الزحمه داوری طبق تعرفه‌ای می‌باشد ولی چنانچه طرفین توافق کنند می‌تونن هر مبلغی با کسانی که موضوع داوری رو بهشون ارجاع داده توافق بکنن وکلا هم به همین نحو هست ماده 19 قانون وکالت میگه که طبق تعرفه خواهد بود مگر این که بین طرفین توافقی باشه یعنی در حقیقت اگر توافق خصوصی بین وکلا یا داوران وجود داشته باشه به اون قرارداد خصوصی قانون‌گذار بهش اهمیت داده ولی در خصوص داوران چنانچه بیشتر از مبلغ تعرفه ولو با توافق باشه تخلف انتظامی هست و از نوع 12 هست که بسیار هم مجازات شدیدی داره. مورد 13- آخرین عنوان تخلف که تخلف اگر در این رده انجام بشه موارد ابطال پروانه هست و ابطال به صورت دائم هست انجام کارشناسی و اظهار نظر در زمان تعلیق محرومیت از حقوق اجتماعی یا اثبات فقدان شرایط ماده 19 این قانون در اینجا قانون‌گذار میگه که اگر این موارد به وجود بیاد یعنی کارشناس در زمانی که تعلیق هست در زمان تعلیق گفتیم که چه زمانی کارشناس تعلیق میشه زمانی که رئیس قوه‌ی قضاییه یا وزیر دادگستری یا سه نفر از اعضای هیئت مدیره تقاضای تعلیق کارشناس از دادگاه انتظامی بکنن و دادگاه انتظامی هم تعلیق کارشناس رو تصویب بکنه ولی در این فاصله‌ای که کارشناس تعلیق هست ایشون بیاد کارشناسی بکنه در اینجا قطعاً دیگه میگن مواردی که دادسرای انتظامی باید و دادگاه انتظامی باید درخواست ابطال دائمی پرونده کارشناس رو بخوان دوم اینکه زمانی که از محرومیت حقوق اجتماعی محروم هست توی قانون مجازات اسلامی یک سری جرایم وقتی اتفاق میوفته در بعضی از جرایم قاضی اجباری هست فرض کنید اگر زندان از سه سال بیشتر بود اجباراً شامل حقوق محرومیت از حقوق اجتماعی شامل میشه از جمله یکی از حقوق اجتماعی داشتن پروانه‌ی وکالت هست که می‌تونه دادگاه، دادگستری کیفری کارشناس رو به مدت دو سال، یک سال از حقوق اجتماعی محروم کنه که یکی از حقوق اجتماعی میتونه بگه که داشتن پروانه‌ی کارشناسی می‌باشد اگر در حکم رای دادگاه کارشناس از حقوق اجتماعی‌ش که همین داشتن پروانه‌ی محروم شد و در این مدت کار کرد باز از مواردی هست که پروانش به طور دائم ابطال خواهد شد. مواردی که اثباتِ  میگه فقدان یکی از شرایطی که در ماده 19 قانون کارشناسان برای کارشناسی دیده شده چنانچه کارشناس میگه یکی از این‌ها نداشت می تونه پروانه‌ش به طور دائم ابطال خواهد شد. موارد 19 در قانون آورده شده متقاضیان اخذ پروانه کارشناسی رسمی علاوه بر وثاقت  باید واجد شرایط زیر باشد، یعنی اولین شرطش اینه که باید وثاقت داشته باشن دوم این که متدین به دین اسلام یکی از اقلیت‌های دینی شناخته شده در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران وفاداری به نظام مقدس جمهوری اسلامی، مورد بعد داشتن تابعیت ایران، عدم اعتیاد به مواد مخدر، نداشتن وابستگی و سابقه عضویت در گروه‌های غیرقانونی، یا مخالف اسلام یعنی در حقیقت میگه که اگر هر زمان هیئت مدیره متوجه شد که کارشناس این شرایط ماده 15 رو نداره میتونه تخلفش رو به دادسرای انتظامی اعلام بکنه و اگر دادسرا هم به این نتیجه رسید این از مواردی هست که پروانه کارشناس برای همیشه ابطال خواهد شد. حالا این‌ها مواردی که خدمت دوستان عرض شد تخلفات انتظامی بود یعنی ما هر شکایتی که بر علیه کارشناس مطرح میشه از طریق اشخاص حقیقی و حقوقی مکلفیم می‌بینیم به کدوم یک از بندهای یک تا سیزده این قانون تطبیق میکنه اگر با یکی از مواد یک تا سیزده این قانون تطبیق کرد ما برای کارشناس کیفر خواست خواهیم زد و چنانچه با هیچ کدوم از این مواد بندهای ماده‌ی 26 تطبیق نکرد قطعاً قرار منع تعقیب کارشناس صادر خواهد شد. ان‌شاالله در جلسه‌ی بعدی در خصوص مجازات‌ها به ترتیب درجه در خصوص دوستان بحث و گفت‌ و گو خواهد شد ان شاالله که هیچ وقت دوستان ما تخلف انتظامی نداشته باشن تا پرونده‌ای در دادسرای انتظامی کانون برای دوستان تشکیل نشه.

معرفی کارشناس رسمی دادگستری رشته راه و ساختمان

به طور کلی موضوع کارشناس رسمی دادگستری رشته راه و ساختمان یک پروسه بسیار مهم و جذاب در مجموعه رشته های دادگستری است که امروزه ذهن بسیاری از افرادی که کارشناس رسمی رشته راه و ساختمان هستند را به خود مشغول کرده است. نیازهای روزافزون و مداوم ارگان هایی نظیر دادگستری برای به انجام رساندن پروژه های عمرانی و راه و ساختمان از یک طرف و پیشرفت سریع آن در جوامع مختلف از سوی دیگر ایجاب می کند تا کسانی دارای مدرک کارشناسی راه و ساختمان یا همان کارشناسی عمران هستند بتوانند با یک برنامه ریزی صحیح و همه جانبه به راحتی به سوالاتی مانند چگونه می توان کارشناس رسمی دادگستری رشته راه و ساختمان شد جامه عمل بپوشانند.

در رابطه با معرفی رشته راه و ساختمان باید گفت که این رشته یکی از رشته های پراهمیت و کاربردی در آزمون های سراسری است که داوطلبان گروه آزمایشی ریاضی آن را انتخاب می کنند. در واقع این رشته بیانگر کاربرد دانش به روز در ایجاد سازندگی و عمران و آبادانی است. رشته راه و ساختمان می تواند طیف عظیمی از کارها را در دادگستری بر عهده بگیرد. بنابراین می توان گفت کارشناس رسمی دادگستری راهی برای انتخاب و دسته بندی افرادی که کارشناس رشته راه و ساختمان هستند می خواهند در جهت باز شدن حقایق پرونده ها با قضات همکاری داشته باشند. چرا که در تمامی شرایط به ویژه هنگامی که پرونده های دادگستری مرتبط با موضوعات عمران آبادنی است، قضات قبل از دادن رای نهایی به اظهار نظر کارشناسانه کارشناس راه و ساختمان منتصب به کارشناس رسمی دادگستری نیازمند است.

صلاحیت های کارشناس رسمی دادگستری رشته راه و ساختمان چیست؟

در رابطه با صلاحیت های دادگستری مرتبط با رشته راه و ساختمان باید گفت که این حوزه در گروه تخصصی راه و ساختمان قرار گرفته است که به خاطر گستردگی پروسه های مرتبط با آن از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است. در واقع با در نظر گرفتن صلاحیت های کارشناس رسمی رشته راه و ساختمان این رشته یکی از نیازهای اساسی دادگستری می باشد. بنابراین فارغ التحصیلان کارشناسی رشته راه و ساختمان با تطبیق دادن خود با تمامی صلاحیت های کارشناس رسمی دادگستری می توانند نسبت به دریافت پروانه فعالیت حرفه ای خود اقدام کنند. به طور عمده عناوین و شرح صلاحیت های کارشناس رسمی رشته راه و ساختمان که در دادگستری ها حق رای و اظهار نظر کارشناسانه دارند به شرح زیر می باشد:

ارزیابی اراضی مسکونی

ارزیابی اراضی مسکونی و غیر مزروعی

ارزیابی املاک مسکونی

امور فنی تونل، پناهگاه و مترو

امور فنی راه، راه آهن و فرودگاه

امور فنی سازه های دریایی و تاسیسات ساختمانی

امور فنی سد سازی و تاسیسات ساحلی

انطباق ساختمان با طرح های مصوب معماری

ترازیابی و نقشه برداری اراضی

و...

  شرح صلاحیت‌های رشته کارشناسی رسمی دادگستری راه و ساختمان

زیر مجموعه گروه 6 (راه و ساختمان و نقشه برداری)

· تعیین و تشریح وضعیت املاک
· تطبیق وضعیت عرصه
· متره و برآورد پروژه ساختمانی
· رسیدگی صورت کارکرد خدمات عمرانی
· کارشناسی شناخت کاربرد مصالح
· حسن انجام کار پیمانکاران
· تعیین علت و میزان خسارات در موارد فرس ماژور
· ارزیابی و تعیین بها اراضی مسکونی
· ارزیابی املاک مسکونی و آپارتمانها
· تعیین اجاره بهاء و اجرت المثل اراضی و املاک و تجاری مسکونی
· تعیین سرقفلی و حقوق کسب و پیشه و تجارت و اجاره بهای تجاری
· امور مرتبط تعیین قیمت اراضی غیر مزروعی
· رسیدگی و حل اختلاف کارفرما، مشاور و پیمانکار
· تفسیر عکسهای هوائی و ماهواره ای جهت تعیین قرمت
· افراز عرصه
· کارشناسی اراضی دائر، بایر و موات
· امور فنی و تعیین کارمزد راه، راه آهن و باند فرودگاه
· ارزیابی خدمات اجرایی تونل، پناهگاه و مترو
· رسیدگی به صورتوضعیت قراردادهای سدسازی و تأسیسات انتقال آب
· کارشناسی سازه‌های دریائی و تأسیسات ساحلی
· ارزیابی سازه های ساختمانی: فولاد، بتن، مصالح متعارف ساختمانی و سایر مصالح ساختمانی
· مکانیک خاک و پی سازی و تعیین هزینه نیلینگ
· تنظیم دفترچه محاسبات فنی ساختمان
· محاسبات هزینه اجرای ساختمان‌های ویژه (سد، تونل، پل، اسکله، برج آب)
· بررسی طرح‌های مصوب معماری
· کارشناسی تطبیق استانداردهای معماری در ساختمان

چگونه می توان خدمات کارشناس رسمی دادگستری راه و ساختمان ارائه داد؟

کارشناس رسمی دادگستری از عناوین شغلی و تخصصی می باشد، که برای بسیاری از افراد در هاله ای از ابهام قرار دارد. در این مطلب سعی شده است تا در خصوص نحوه ی اخذ پروانه ی کارشناس رسمی مطالبی برای ابهام زدایی بیان گردد.

افرادی که قصد دارند در رشته های مختلف چون رشته ی مهندسی راه و ساختمان به عنوان کارشناس رسمی دادگستری فعالیت نمایند، باید دارای شرایط عمومی و اختصاصی ویژه ای باشند که این شرایط هر ساله در دفترچه ی راهنمای آزمون به طور مفصل توضیح داده می شود.

اگر فردی خواهان فعالیت در این زمینه و رسته می باشد، باید بداند که قبل از هر چیز باید در حوزه ی راه و ساختمان دارای مدرک معتبر دانشگاهی در مقطع کارشناسی باشد. فارغ التحصیلان رشته های مهندسی معماری، مهندسی راه و ساختمان، مهندسی شهر سازی، مهندسی نقشه برداری و تکنولوژی معماری به شرط دارا بودن 5 سال سابقه ی کار در رشته های مزبور و مربوط می توانند در آزمون کارشناس رسمی دادگستری شرکت نمایند.

پس از شرکت در آزمون کارشناس رسمی دادگستری و قبولی در آزمون، مراحل مصاحبه ی شفاهی را پشت سر گذاشته و پس از قبولی در مصاحبه و گزینش دوره ی کارآموزی یک ساله را برای کسب صلاحیت ها می گذرانند. پس از اتمام دوره ی کارآموزی فرد موفق به دریافت پروانه به عنوان کارشناس رسمی دادگستری مهندسی راه و ساختمان می تواند آغاز به فعالیت کند.

حیطه ی فعالیت های کارشناس رسمی دادگستری مهندسی عمران

خیلی از افراد گمان می کنند که حیطه ی فعالیت های کارشناس رسمی دادگستری به قوه ی قضائیه محدود می شود. در حالی که این گمان کاملا اشتباه بوده و حیطه ی فعالیت های کارشناسان خصوصا کارشناس رسمی عمران به این حوزه محدود نشده و حوزه های مختلف مانند قوه ی مجریه، دستگاه ها و شرکت های دولتی و خصوصی مختلف را شامل می شود. مثلا کارشناس رسمی عمران می تواند در شرکت های ساختمان سرمایه گذاری سهامی عام به عنوان کارشناس فعالیت نماید.

کارشناس رسمی دادگستری مهندسی راه و ساختمان با به دست آوردن صلاحیت های مربوطه می تواند حیطه ی فعالیت گسترده ای را برای خود رقم بزند. به عنوان مثال می تواند با بنگاه های معاملات ملکی برای تعیین ارزش ملک ها و ساختمان های مختلف همکاری کرده و حق الزحمه ی خود را دریافت نماید.

صلاحیت های کارشناس مهندسی عمران و معماری

صلاحیت هایی که کارشناس دادگستری رشته عمران به دست می آورد، بسیار کارآمد بوده و می تواند برای کارشناس منبع کسب درآمد باشند. از این دست صلاحیت ها می توان به بررسی زمین های مسکونی و زمین های غیر مزروعی، بررسی ساختمان های تجاری و مسکونی، نقشه برداری زمین های تجاری و مسکونی، تعیین اجاره بها و تعیین ارزش برای ملک ها و زمین های مسکونی و تجاری، تشخیص نوع زمین و ساختمان اعم از بایر، موات و دایر، تعیین میزان خسارت وارد شده به ساختمان، تعیین دلیل بروز مشکلات برای ساختمان ها و غیره اشاره کرد.

قوه ی قضائیه برای رسیدگی به شکایات و پرونده های حقوقی شاکیان و برای رسیدگی به اختلافت بین پیمان کاران و کارگران در پرونده های عمرانی و معماری از نظر کارشناس رسمی دادگستری بهره مند می شود.

نظر کارشناس رسمی عمران می تواند مهر تاییدی بر صدور حکم نهایی توسط قاضی باشد.

به عنوان مثال در صورتی که مستاجری خسارتی را بر منزل صاحب خانه وارد نماید، کارشناس رسمی دادگستری میزان خسارت وارده را تعیین می نماید. همچنین کارشناس رسمی می تواند علاوه بر تعیین خسارت وارده، سهوی بودن یا عمدی بودن میزان خسارت و زمان تقریبی خسارت وارده را تعیین نماید.

یا در صورت اختلاف بین وراث و شرکا در ملکی، کارشناس رسمی می تواند با تعیین ارزش ملک سهم هر کدام از وراث را تعیین نماید.

معرفی مشخصات ، صلاحیتهای

کارشناس رسمی دادگستری راه و ساختمان

• ارزیابی اراضی غیر مزروعی و ساختمان

ارزیابی زمینهای غیر مزروعی علیرغم جلوه کم اهمیت آن ، بسیار مهم بوده و مبنای اختصاص بسیاری از اعتبارات بخش عمرانی است ، بسیاری از ارزیابی های املاک بدون در اختیار داشتن ارزش عرصه و زمین بنا غیر ممکن است و حتی مبنای امکان سنجی انجام پروژه های عمرانی نیز این صلاحیت کارشناسی است.

عنوان کلی ارزیابی و تعیین قیمت املاک نیز فقط محدود به رشته راه و ساختمان است یعنی هر آنچه که معنی بنای ساختمانی از جدید و قدیمی ، نوساز یا کلنگی به این کلمه اطلاق میشود و معنای ارزیابی نه تنها به منظور تعیین قیمت و ارزشگذاری است بلکه به منظور ارزیابی بخشهای مختلف آن و حتی تعیین قدمت ساختمان نیز است

• تعدیل و تعیین اجاره بها و اجرت المثل اجاره بها

معمولا تعیین اجاره بها برای بخشهای دولتی یا اداراتی که مطابق قانون می بایست تابع قانون مناقصات باشند است یعنی برای اجاره دادن و واگذاری به اجاره کل یا بخشی از یک مجموعه می بایست از طریق تعیین اجاره بها با مراجعه به کارشناس رسمی دادگستری اقدام نمود و پس از تعیین اجاره بهاء مبنا روند واگذاری صورت میگیرد

ولی تعدیل اجاره بهاء امری متفاوت است و بسیاری از افراد جامعه که معمولا فعالیت تجاری به شیوه اجاره کردن مکان تجاری یا خرید سرقفلی است درگیر تعدیل اجاره هستند به عنوان مثال اجاره سرقفلی یا اجاره دکان یا مغازه به مرور زمان تغییر می یابد و طرفین وقتی امکان توافق ندارند با مراجعه به مرجع قضایی یا کارشناس رسمی درخواست تعدیل اجاره می نمایند

اجرت المثل این صلاحیت مربوط به اجاره بهاست مثال اینکه وقتی یک ساختمان مدتی در تصرف شخصی بوده حال با اذن مالک یا بدون اذن وی و پس از مدتی اگر هزینه ای بابت این تصرف به مالک پرداخت نگردد مالک میتواند ادعای دریافت اجرت المثل ایام تصرف را بنماید که کارشناس با بهره گیری از صلاحت صدرالذکر اقدام به تعیین اجرت المثل می نماید

• برآورد هزینه های ساختمانی

• تعیین سرقفلی و میزان حق کسب و پیشه و تجارت

• تشخیص حسن انجام کارها و طرحها ی ساختمانی ( به لحاظ فنی و اجرائی)

• متره و برآورد ساختمان و تعیین میزان پیشرفت کار و اجرت المثل کارهای ساختمانی.

• تفسیر عکسهای هوائی در اراضی شهری و پیاده کردن .پلاک ثبتی بر روی زمین و نقشه 

• نقشه برداری و پیاده کردن نقشه های ثبتی و ترازیابی

• تعیین میزان خسارت و علت خسارت.

• تشخیص و تعیین حدود ثبتی املاک و مستغلات و افراز و مساحی و تفکیک اراضی ساختمانها

• بررسی و اظهار نظر در خصوص طرحهای جامع و تفصیلی شهری و امور مربوط به شهرسازی

• رسیدگی به اختلاف فیمابین پیمانکاران مشاوران و کار فرمایان در امور تخصصی

• تعیین میزان خسارت و تعمیرات و برآورد هزینه های ساختمان ( هزینه های ساخت)

• ارزیابی اراضی غیر مزروعی و ساختمان

• تعدیل و تعیین اجاره بها و اجرت المثل اجاره بها

• برآورد هزینه های ساختمانی

• تعیین سرقفلی و میزان حق کسب و پیشه و تجارت

• تشخیص و تعیین حدود ثبتی املاک و مستغلات و افراز و مساحی و تفکیک اراضی ساختمانها

• متره و برآورد ساختمان و تعیین میزان پیشرفت کار و اجرت المثل کارهای ساختمانی

• تفسیر عکسهای هوائی در اراضی شهری و پیاده کردن .پلاک ثبتی بر روی زمین و نقشه 

• امور مربوط به راهها و باندهای فرودگاهی و دسترسی های شهری

• تشخیص اراضی موات ، بایر و دایر از نظر ساختمانی

• تشخیص حسن انجام کارها و طرحها ی ساختمانی ( به لحاظ فنی و اجرائی)

• رسیدگی به اختلاف فیمابین پیمانکاران مشاوران و کار فرمایان در امور تخصصی 

کارشناسان رشته کارشناسی رسمی دادگستری راه و ساختمان در این گروه از هر دو مرجع  مرکز امور مشاوران حقوقی، وکلاء و کارشناسان رسمی دادگستری و کانون کارشناسان رسمی دادگستری حضور دارند و در حوزه تخصصی خود باتجربه و زبده هستند.در صورت نیاز به خدمات کارشناسی در این رشته میتوانید لیست اسامی کارشناسان رسمی دادگستری رشته راه و ساختمان را ملاحظه فرمایید.

شاید به جرات می ‌توان گفت مهمترین رشته كارشناسی ، این رشته است علت آن هم عمده مخاطبین خدمات كارشناسی در خصوص این رشته و یا به رشته نیاز دارند. صنعت ساختمان پس از اینكه به عنوان صنعت جداكننده فضای بیرونی و درونی برای حفظ نسل بشر ایجاد شد، از آن پس تغییراتی كه صنعت ساختمان داشت با استفاده از تكنولوژی رشد بسیار زیادی داشته ، بویژه كه این روزها صنعتی‌ سازی و هوشمند سازی ساختمان‌ها اصلی ترین كاری است كه دولت‌ها و سازندگان پروژه‌های ساختمانی با آن درگیرند. رشته راه و ساختمان بخش راه‌ آن از راه‌های ارتباطی تعریفش مشخص است و اینكه كاربردهای كه راه‌ها دارند و نیازهای كه به تبع استفاده از این راه‌ها و كارشناسان این رشته به آن می‌ پردازند هم تعیین و احضار شده ، در صلاحیت‌های كه كارشناسان راه و ساختمان دارند آن‌ها اشاره خواهیم كرد كه تك به تك اطلاعات و صلاحیت‌ها و كاربردها و خدماتی كه كارشناسان رسمی دادگستری رشته راه و ساختمان ارائه میدهند اشاره خواهیم كرد. راه‌ها با توجه به اینكه دست ‌بندی‌ هایی دارند تحت عنوان اینكه خیابان، بلوار، بزرگراه و آزاد راه و جاده خدماتی كه از این عناوین مورد نظر است و در زمان ساخت با توجه به فناوری‌های موجود برای یك مبحث خدماتی ساخته ‌شده‌اند در صورتی كه هر كدام از اینها نسبت به انتظاراتی که داشته ایم صحیح ساخته نشوند منجر به مسائلی خواهند شد كه اختلافاتی را در مراجع قضایی و مراجع خصوصی بوجود می‌آورند و رسیدگی به انها برعهده ی کارشناسان این رشته است ، ولی چون این امر بیشتر در حوزه ساختمان بیشتر به رشته ساختمان كه مربوط به صنعت ساختمان است می‌پردازیم. در این مبحث اطلاعات و مباحث پایه ‌ای ساختمان را ارائه می‌دهیم پس از آن وارد مبحث صلاحیت‌ ها خواهیم شد و هر صلاحیت را تك به تك با توجه به نیاز آن به آن خواهیم پرداخت. برای شروع ما می ‌دانیم كه ساختمان یا بنا سازه‌ای است كه به عنوان محل زندگی یا محل اسكان بشر ساخته شده است ، ساختمان‌ها به لحاظ ارتفاع آن‌ها و ساختمان‌های عادی یا بلند مرتبه مشهورند ، ساختمان‌ها بسیاری بلند مرتبه را آسمان‌ خراش یا برج گفته می‌شود. ساختمان‌های قدیمی و با ارزش كه در گذشته بعنوان منابع یا میراث فرهنگی از آن یاد می‌شود عمارت می ‌گویند. ساختمان‌ها به لحاظ نوع مصالحی كه در آن‌ها بكار رفته به عنوان مصالح بنایی یا صنعتی از همدیگر تفكیك می‌شوند،  مصالح بنایی همان تركیب آهن، سیمان، گچ، آجر و سفال و موضوعات مربوط به این است. ساختمان‌ها به لحاظ سازه‌ای ساختمان‌های بتونی ، ساختمان‌های فلزی، یا ساختمان‌های با مصالح بنایی یا ساختمان‌های خشتی و گلی یا اسكلت چوبی و همچنین ساختمان‌هایی با سازه‌های تركیبی از هم تفكیك می‌شوند. به لحاظ اهمیت نیز ساختمان‌ها به گروه‌های  1- ساختمان‌های با اهمیت و خیلی زیاد مانند بیمارستان‌ها ، مراكز آتش‌نشانی ، تاسیسات آب رسانی ، نیروگاه‌ها ، برج‌های مراقبت و برج‌های مخابراتی رادیو و تلویزیون و مراكز كمك رسانی تفكیك می‌شوند این‌ها جزء ساختمان‌های با اهمیت زیاد هستند. گروه یك با اهمیت خیلی زیاد بودند ساختمان‌های با اهیمت زیاد یك درجه با ساختمانی‌های خیلی با اهمیت زیاد تفاوت دارند ، یعنی اینكه این ساختمان‌ها به سه گروه تقسیم می‌شوند ساختمان‌های كه خرابی آن‌ها باعث تلفات جانی و مالی زیادی می‌شود مثل فروشگاه‌ها ، ساختمان‌های كه خراب شدن باعث از بین رفتن ثروت ملی می‌شود ، مانند مراكز نگهداری اسناد و كتابخانه‌ها و موزه‌ها و ساختمان‌های خرابی كه باعث آتش ‌سوزی و آلودگی محیط زیست می‌شود مانند پالایشگاه‌ها و نیروگاه‌های  انرژی هسته‌ ای پس نشان می‌دهد با دسته‌ بندی كه ساختمان‌های با اهمیت خیلی زیاد و یا ساختمان‌های با اهمیت زیاد تقسیم می‌شوند. و ساختمان‌های كه با اهمیت زیاد هستند به سه گروه تقسیم می‌شوند. ساختمان‌سازی كلا در طول تاریخ زمان بر و پرهزینه بوده است برای همین افراد برای اینكه بتوانند هزینه‌ها و زمان را كم كنند رو به تكنولوژی و استفاده از صنعتی سازی در صنعت ساختمان نموده‌اند. صنعتی سازی ابعاد مختلفی در طول صنعت ساختمان به خود گرفته است ، هم چون اگر بخواهیم صنعتی سازی را تقسیم کنیم ، صنعتی سازی به عنوان پیش ساخته سازی  ، یعنی که ابتدا قطعات در محیط کارگاه ساخته می شوند و پس از انتقال به محل پروژه به هم متصل می شوند که به این روش پیش ساخته سازی میگویند. پیش مونتاژ نمودن یک بخش دیگری از صنعتی سازیست ، یعنی ابتدا اجزا در محل ساختمان بصورت اجزای مجزا ساخته میشود ، قبل از انتقال به محیط کارگاه اجزایش به هم متصل میشوند و بصورت عمده مونتاژ شده به محل ساختمان منتقل شده و بقیه اجزای هم در محل ساختمان به آن متصل و مونتاژ میشود. روش دیگر مدلورازایسون میگویند که یعنی ابتدا ما ساختمان را به قطعاتی تقسیم کنیم که امکان این در بصورت منطقه ای و محدوده گذاری بخش هایی از آن ایجاد میشوند و محصول پس آنکه ایجاد شد با احداث آن در محل پروژه به یکدیگر اتصال داده میشوند که نهایتا روند از کاری که به عنوان پیش ساخته سازی سریعتر پیش میرود و قطعات در محل با سرعت بیشتری مونتاژ میشوند و نیاز ما به امور بنایی در محل ، آن چیزی که پیش ساخته سازی انجام میدهد ، بسیار کمتر است. صنعتی سازی هم که عمده ی مواردی که در پیش گفته شده را به کناری نهاده و با استفاده از تکنولوژی روز در محل و با استفاده ازابزار الات صنعتی ترکیبی از تمام روشهای گفته شده با استفاده از آن اقدام به ساخت ساختمان میکنند که در محل صفر تا صد کار به سرعت با هزینه ی بسیار پایینی ساخته میشود.

حال به مواردی که کارشناس رسمی دادگستری با آنها سر و کار دارد میپردازیم ، پس اشنایی با تاریخچه ای از روند ساخت ساختمان متوجه میشویم که پیچیدگی های بسیار زیادی در این امر هست ، اعم از اختلافاتی که در مسیر قراردادی یا فنی یا تکنولوژیکی به وجود می آید نیاز به کارشناسان متبحر و زبده و متخصص را در این حوزه دوچندان میکند. آشنایی کارشناسان با ساختمان و روند احداث صنعتی سازی آنقدر پر اهمیت است که اگرکارشناسی کمتر از دو دهه  فعالیت ساختمانی داشته باشد طبیعتا اظهار نظرهای جامعی به عنوان کارشناس رسمی نمیتواند داشته باشد. برای روشن شدن این موضوع ما به عناوین صلاحیتها میپردازیم و بعد تک تک آیتمهایی که در آن پیش بینی شده را مشخص میکنیم که چه موضوعاتی مورد توجه است که در صلاحیتها به آنها پرداخته شده است.

عناوین صلاحیت‌های کارشناسان رسمی دادگستری گروه شش یا همان رشته راه و ساختمان ، متشکل از بخش‌های متفاوتی است بعنوان  مثال صلاحیت های کاربردی و صلاحیت‌های تخصصی داریم ، علت اهمیت این رشته و موضوعات تفکیک‌هایی که صورت گرفته منجر به این شده که دسته ‌بندی‌های متعددی برای کارشناسان شکل گرفته و با استفاده از تک تک هر کدام از این صلاحیت‌ها بتوانند کارشناسان چه در امر داوری چه درامر مشاوره چه در امر ارائه خدمات کارشناسی به دادگاه‌ها مفید واقع شوند. صلاحیت‌های کاربردی با عناوینی آغاز می‌شوند که با عنوان تامین دلیل به آنها نگریسته می‌شود. تامین دلیل همان‌ طور که در منابع حقوقی مطرح است یعنی ثبت و ضبط وضعیت موجود و رشته اولی صلاحیت کاربردی کارشناسان راه و ساختمان تعین و تشریح وضعیت بند بعدی هم تطبیق وضعیت است ، یعنی اینکه در شرایطی که در محیط واقع شده است و به دلیلی در یک پروژه ساختمانی یا یک ملک یا ساختمانی اختصاصی به دلیلی شرایط جوری است که طرفین نیاز به ضبط وضعیت موجود دارند تا نگرانی و احتمال بوجود آمدن تغییراتی هست به کارشناسان رسمی دادگستری برای تامین دلیل مراجعه می‌کنند و کارشناسان این رشته با استفاده از صلاحیت تعیین تشریح وضعیت و تطبیق وضعیت اقدام به ارائه گزارش تامین دلیل می ‌نمایند. پس از اینکه مراجعه قضایی تامین دلیل به آن‌ها ارائه شد کارشناسان در صورتی که صلاحیت‌ مترو برآورد داشته باشند می‌توانند مقادیر را هم تعیین کنند. رشته صلاحیت متره برآورد برای تعیین مقادیری است که یا مورد اختلاف است یا بکار رفته است این مقادیر در پروژه‌های عمرانی می‌تواند مجموعه مقادیر مصالح استفاده شده اعم از آهن‌آلات یا مصالح بنایی و هر آنچیزی که بعنوان صنعتی‌سازی ساختمان بکار رفته باشد. محاسبه و تهیه جداول مصالح مورد نیاز در پروژه‌های عمرانی به آن متره و برآورد می ‌گویند. موضوع رسیدگی به صورت کارکرد هم به تبع تمام مواردی که ذکر شد یعنی آنکه اگر یک نیروی کار یا کارگری که در یک محیطی کار کرده و یا پیمانکاری که فعالیت عمرانی انجام داده است و در مقادیر کارکرد ایشان مورد اختلاف است با استفاده از این صلاحیت یعنی صلاحیت رسیدگی صورت کارکرد می‌توان به میزان عملکرد وی پرداخت و میزان کارکرد را مشخص کرد. تشخیص و حسن انجام کار و تعیین علت و میزان خسارات هم بند بعدی است ، حسن انجام کار مشخص است وقتی قراردادی بین طرفین سازندگان پروژه ساختمانی منعقد می‌شود شرایطی مبنی بر نوع ساخت در آن پیش‌بینی شده است که شرایط موضوع قرارداد چه به لحاظ عمومی چه به لحاظ تخصصی و بخش فنی قرارداد موضوعاتی هستند که با استفاده از آن نوع عملکرد سازنده و حسن انجام کار آن را می‌شود تشخیص داد و به طبع همین در یک پروژه ساختمانی و عمرانی سازندگان یا پیمانکاران فعالیتی که انجام دادند به نحوی است که آسیب و یا خساراتی را به پروژه عمرانی وارد آوردند یا بهر طریقی آسیب مادی یکی از طرفین وارد شده است کارشناسان می‌توانند با تعیین علت و میزان خسارت به موضوع بپردازند. در ادامه صلاحیتهای کارشناسان راه و ساختمان می ‌رسیم به بند ارزیابی اراضی مسکونی زمین ها با توجه به نوع استفاده و نوع کاربرد آنها که عناوین متعددی آنها اطلاق می شود یکی از موضوعات کاربری است کاربری هر زمین یعنی نرخ بهره برداری از یک ملک توسط مراجع قانونی و شهرداری را برای آن عرصه یا زمین پیش‌بینی شده است به عنوان مثال وقتی برای یک زمینی کاربری مسکونی پیش‌ بینی شده است یا اداری-تجاری امکان تغییر آن فقط با اخذ مجوز از مراجع قانونی است یا شهرداری ها اراضی مسکونی هم یعنی املاکی که با اجازه ساخت بناهای مسکونی و محل سکونت  و آپارتمان به آن ها داده می شود .

ارزیابی به معنای کلمه یعنی تعیین ارزش و قیمت گذاری یا اعلام ارزش یک ملک ، ارزیابی اراضی مسکونی یعنی زمین هایی که شرایط و کاربری مسکونی دارند تعیین قیمت شود.در این بند فقط ارزیابی مختص تعیین قیمت است پس از ارزیابی اراضی مسکونی صلاحیت ارزیابی املاک مسکونی داریم این دو تا از هم جدا هستند ، در بند قبل یعنی زمین ارزیابی می‌ شد  در این بند یعنی فضای ساخته شده در آن زمین ، به فرض آن چیزی که به نظر این تقسیم کننده ی صلاحیت هاست یعنی این که در این بند آپارتمان ، ویلا ، ساختمان یا عمارت  و هر آن چیزی که به عنوان فضای مسکونی نام برده می ‌شود را بشود ارزیابی کرد و تعیین ارزش نمود. بند هشتم از صلاحیت‌های تعیین اجاره بها و اجرت المثل اراضی و املاک مسکونی است . تعیین اجاره بها که مشخص است یعنی آن چیزی که اگر شخص از یک فضای مسکونی استفاده کرده باشد به عنوان سکونت و ملک وقتی متعلق به کس دیگری است نحوه انتقال بهره برداری از این مکان به شخص دیگری با قراردادهای اجاره صورت می گیرد . بعضا در این قراردادها اجاره اختلافات وجود دارد یا اینکه اشخاصی که قراردادهای اجاره را منعقد نموده اند برای مدت زمان و بازه زمانی محدود پیش بینی کرده اند  و الان آن زمان منقضی شده است و نیاز به تجدید نظر دارد کارشناسان با داشتن این صلاحیت می ‌توانند اجاره بها را برای املاک مسکونی تعیین کنند یا اگر از ملک بهره برداری شده است  و بعدها اجرت المثل زمین یا محل سکونت باید محاسبه شوند با داشتن صلاحیت اجرت المثل می شود به آن پرداخت. این ها صلاحیت های کاربردی است که با آن می پردازیم . بند نهم حق سرقفلی و تعیین حق کسب و پیشه است یکی از سخت ‌ترین صلاحیتهای کارشناسان با آن دست به گریبان اند و خیلی اختلافات زیادی است  حتی برخی از همکاران در صدد فرمولی کردن این موضوع هستند که نشان از عدم شناخت به ماهیت موضوع حق کسب و پیشه است ، ما اینجا به مباحث قانونی تفکیک و یا اینکه مطابق کدام بند قانونی اینکه به چه صورت است که می شود یا مطابق کدام بند قانونی از چه زمانی به مکان تجاری این حقوق اطلاق می ‌شود یا نه را کنار گذاشته و فقط در صدد شناخت کلی هستیم  و به صلاحیت می پردازیم . حق کسب و پیشه و سرقفلی دو بخش مجزا از هم هستند یک بخشش حق کسب و پیشه است دیگری سرقفلی است ، روابط موجر و مستاجر وقتی از محل سکونت خارج می شود و تبدیل می شود به محل تجاری ، این حقوق منشأ پیدا می کند یعنی اینکه سرقفلی حقی است که در ابتدای عقد اجاره به هر علتی توسط مالک از مستاجر در یافت می شود . حق کسب پیشه و تجارت حقی است که تاجر یا صنعتگر در آن محل در نتیجه طلب مشتری و شهرت و حسن شهرت و فعالیت خوبی که ارائه داده است به آن اطلاق می شود و اگر بخواهیم صریح تر بگوییم حق است که تاجر و کاسب نسبت به محل پیدا می‌ کند که این حق ناشی از تقدم در اجاره حسن شهرت و جمع‌آوری مشتری است و نشان می دهد وقتی بخواهیم به آن بپردازیم این ها کاملا از هم جدا هستند و به همین دلیل محاسبات آنها سخت شده است . بند بعدی از صلاحیت های کاربردی رسیدگی به اختلافات کارفرما ، مشاور و پیمانکار است همانطور که به بحث ساختمانی و صلاحیت های پیش از این پرداختیم وقتی یک پروژه عمرانی ساخته می شود چه به لحاظ قراردادهای چه به لحاظ نوع ساخت یا حسن اجرای کار ، اعتماد بین سازندگان یا کارفرمایان یا مشاوره طرح اختلافاتی به وجود بیاید این اختلاف‌ها تا زمانی که به یک مرجع قضایی مراجعه شود یا به کارشناس برای مشاوره مراجعه شود یا اینکه کارشناس رسمی دادگستری بخواهد به عنوان داور یا داوری در امور مورد اختلاف ورود پیدا کند و اینجاست که تسلط کامل کارشناس حمل پروژه های عمرانی را هم به قواعد قانونی هم به شرایط عمومی پیمان  قوانین کشوری ، قوانین داوری و مباحث دیگر و به همراه آن تسلط به رشته ساختمان و صنعتی سازی تمام موارد و صلاحیت هایی که در پیش گفته شد به جز مباحث تجاری در صورتی که تحت تسلط داشته باشد میتواند کارشناس رسیدگی کند به اختلافات راه ساختمانی و وارد عمل شود و نتیجه اثر بسیار ارزشمند است و دوستان می توانند نتیجه مطلوب از حضور کارشناسان رسمی دادگستری چه به تنهایی یا به صورت هیئت داوری استفاده کنند. صلاحیت کاربردی بند ۱۱ تفسیر عکسهای هوایی و ماهواره ای است تفسیر عکس ها علی رغم اینکه تصور می شود که به یک دوره پیش نیاز این باشد ولی بسیاری از کارشناسان بدون گذراندن دوره این صلاحیت را دارند طبیعتا به صورت تجربه این روند را طی کرده اند و این دوره ها را یاد می گیرند ، تفسیر عکس هوایی می شود به نوعی تاریخ نگاری در صنعت ساختمان با استفاده از تکنولوژی تصویربرداری هوایی و ماهواره ای یعنی در زمان های گذشته مرحله به مرحله سال به سال بسته به نیازهایی که وجود داشت با توجه به شرایط اقلیمی دولت  عکسبرداری هوایی انجام می ‌دادند که سابقه آن موجود است بعد از مدتی این تصویر برداری ها تبدیل شدند به تصویر برداری ماهواره ای به این شکل که تصویر دیگر نیاز نیست از طریق هواپیما به شکل بگیرد از طریق بهره گیری از تصاویر ماهواره ای می ‌توانند شرایط قبل را ضبط و ثبت کنند ، علت نیاز این است که فرض بفرمایید یک اختلاف در یک منطقه مسکونی رخ داده است و تغییر فضای مسکونی به تجاری صورت گرفته مطابق قوانین در صورتیکه این تغییر بدون مجوز شهرداری ها قبل از سال ۵۰ باشد در آن صورت اجازه فعالیت می دهد و در غیر این صورت مشمول جریمه است و اگر بخواهد کاربری را بگیرد باید هزینه‌های عوارض را نیز بپردازد ، پس نشان می‌ دهد اهمیت رشته تصویر برداری یا تاثیر استفاده از عکس های هوایی و ماهواره ای اینجاست که شما با نگاه کردن سال به سال و تشخیص تغییرات میتوانید تشخیص بدهید که فضا از چه سالی به بعد تجاری شده است و بر اساس آن اظهار نظر کنید به مراجع حکومتی یا شهرداری ها اعلام نمایید تغییرات در چه زمینه ای است. برای حفظ حقوق بسیاری از کسب و فعالیت کنندگان در عرصه تجاری و صنعتی بسیار مهم است و مثمر ثمر واقع شده ، پس از کارشناسانی که در این حوزه تخصص و تبحر دارند جای تشکر و تقدیر دارد.

در ادامه بحث صلاحیت آن می‌پردازند صلاحیت ۱۲ از صلاحیت های کاربردی به معنای افراز. افراز هرچند که در اینجا به تنهایی آمده است ولی شناخت کاملی را کارشناسان به  افراز و تفکیک و تقسیم باید داشته باشند ، چنانکه اگر در موضوع حق کسب و پیشه اختلاف نظر وجود دارد در موضوع تفاوت افراز و تفکیک شکهایی برخی از کارشناسان دارند و آن هم به دلیل عدم تسلط به ماهیت افراز یا تفکیک است . اگر بخواهیم یک شناخت کلی نسبت به افراز و تفکیک داشته ‌باشیم تفکیک در عرف ثبتی معین آن چیزی است که یک مال غیر منقول مثل یک زمین یا یک آپارتمان به قطعات کوچکتری توسط مالک یا مالکین صورت گیرد مثلاً یک زمین ۱۰ هزار متری را به پنج قسمت تقسیم می کند و این را تفکیک می گویند پس از اینکه تفکیک صورت گرفت دیگر حالت مشاعی وجود ندارد و برای هر یک از قطعات یک سند شش دانگ در نظر میگیرند. ولی افراز کاملا از هم جداست در حالت تفکیک کسی که خواهان تفکیک است وجود دارد ، آن شخص یا اشخاص رضایت شان وجود دارد و ولی در مبحث افراز یکی از مالکین شکایت نسبت به سایر مالکین مشاعی دارد یا اینکه اعتراض به مشاع بودن مالش دارد. در بحث افراز سهم آن تفکیک می شود ولی می تواند سهم سایر مالکین به صورت مشاع باقی بماند. در سایت ما مطالب بسیار خوبی در خصوص املاک مشاعی و تفاوت افراز و تفکیک و تقسیم وجود دارد توصیه ما این است که برای پرداختن به این موضوع به این بخش مراجعه شود. اما در این قسمت فقط به ماهیت افراز پرداختیم که چه تفاوتی دارد و کارشناس علاوه بر داشتن پیش نیاز ها باید شرایط کلی حاکم بر مسائل این چنینی هم داشته باشد. بند سیزدهم تشخیص اراضی دایر، بایر و موات است نوعیت زمین ها مستلزم این است که کارشناس آشنا به مباحث دایر بایر و موات باشد و بتواند بر اساس آن نوعیت اراضی را تعیین کند پس از شناخت شرایطی که اموال غیر منقول و عرصه وجود دارد و پس از اینکه کارشناس در این امر تخصص پیدا کرد با اظهار نظرمبتنی بر دایر بودن یا بایر و موات بودن یک عرصه می توانند در پرونده های زمین شهری اظهار نظر کنند. عمده دلیل بهره ‌گیری از این صلاحیت به دلیل اختلافاتی است که در مباحث زمین شهری یا در ماده ۱۲ زمین شهری وجود دارد ، در خصوص اراضی دایر بایر و مواد نیز در این سایت اطلاعات جامعی وجود دارد ، صلاحیت های کاربردی تمام شد و حال می ‌پردازیم  به صلاحیت های  تخصصی.

کارشناس رسمی دادگستری این موارد که ۱۳ مورد بودند به تناسب رشته تحصیلی یا مقطع فوق لیسانس و دکترا چون صلاحیت‌های تخصصی می ‌گیرند که تابع یک شرایطی است برخی از این ها دوره‌های را می گذرانند و برخی از آنها بر اساس گرایش های مهندسی عمران یا معماری داشته‌ اند به کارشناسان ارائه می ‌شود ، یکی از اینها امور فنی و راه و راه آهن و باند فرودگاه ها است ، چون رشته های حمل و نقل و ترافیک یا راه سازی می ‌توانند این صلاحیت را بگیرند کاملا روشن است اختلافات موضوعاتی که منتج به ارائه نظر کارشناسی می‌ شود باید دارای صلاحیت باشند از امور حمل و نقل و استفاده از راه آهن و باند فرودگاه ها در صورتیکه آسیب ها یا خساراتی وارد شده باشد با استفاده از این صلاحیت می ‌توان به علل فنی آن اشاره کرد. امور فنی تونل پناهگاه ها و مترو هم شامل اینهاست و در بحث سد سازی انتقال آب گرایشات مهندسی عمران است که کارشناسان که باید این تخصص را داشته باشند و این صلاحیت بع آنها داده می شود. سازه های دریایی و تاسیسات ساحلی یکی از مهم ‌ترین موضوعات تخصصی است که به دلیل وارد آمدن خسارت هایی در سازه های دریایی یا وسائط حمل و نقلی که در دریا حرکت می کنند ، اگر که سازه های دریایی و تاسیسات ساحلی خسارتی که به آنان وارد شده باشد علت و دلایل فنی شان را با این صلاحیت مشخص می کنند. امور فنی مصالح ساختمانی اعم از فولاد ، بتن و موضوعات آزمایشگاهی و فنی کارشناسان کیفیت این مساله را با استفاده از امور آزمایشگاهی تعیین می ‌کنند. معمولا رشته سازه این صلاحیت را می ‌گیرد ، رشته مکانیک خاک و پی سازی همانطور که میدانیم کیفیت خاک ، بستر پروژه های عمرانی و کنترل محاسبات مکانیکی خاک و نتایج آزمایشات مکانیک خاک در پروژه های عمرانی بسیار مهم است ، در صورتی که اختلافی در آنها رخ داده باشد یا مشاورین مکانیک خاک اختلافی با سازندگان داشته باشند به دلیل نشست ها و خسارت های ناشی از نشست ، وجود کارشناسان راه و ساختمان با این صلاحیت به آن می ‌پردازند. وجود ترک در ساختمان و علاوه بر اینکه دلایل متعددی دارد یکی از آنها نشست ساختمان هاست که مباحث مکانیک خاک و پی سازی اگر در زمان انجام محاسبات جدی گرفته نشده باشد به این آسیب ها منتج می ‌شود. که دادگاه از کارشناسانی که این صلاحیت را دارند برای کنترل محاسبات مبتنی بر نتایج آزمایشات مکانیک خاک و پی سازی استفاده می ‌کنند. بند هفتم صلاحیت های تخصصی محاسبات فنی ساختمان که رشته سازه این را می گیرد یا آنهایی که با گذراندن دوره صلاحیت‌هایی پیدا می‌ کنند یا سابقه دارند. محاسبات فنی ساختمان یکی از موضوعاتی است که اسکلت و چارچوب یک ساختمان را در بر میگیرد ، اگر ساختمانی روند انجام محاسبات و پیش نیازهایی که نیاز دارد یک مهندس ساختمان در صورتی که تسلط انجام محاسبات نداشته باشد یا پیش نیازها را نبیند یا با انجام محاسبات ناصحیح خسارت وارد کند به کارفرمایان ، آنهایی که احداث کننده پروژه‌های ساختمانی هستند از طریق این صلاحیت کارشناسان تعیین می‌ کنند که اشکال از مباحث فنی است یا مباحث کاربردی آن. بند ۸ محاسبات فنی ساختمان های ویژه ی بلند ، تونل و یا اسکله یا برج آب این ها علاوه بر اینکه زیر مجموعه رشته ساختمان هستند ولی چون باید تخصص‌ها و دوره های ویژه ای گذرانده شود کارشناسی کارشناسان این صلاحیت را دارند ، عملکرد و متخصصین حوزه تونل و پل و اسکله و برج  اب دارد. بند آخر هم انطباق ساختمان با طرح‌های مصوب معماری است که رشته های معماری و شهرسازی این صلاحیت را می ‌گیرند طبیعتاً مشخص است در صورتی که پروژه های عمرانی و ساختمان سازی تطبیق نکند با طرح‌های مصوب دادگاه‌ها یا مراجع اداری  یا دولتی یا شهرداری ها از طریق کارشناسان این رشته و این صلاحیت اظهار نظر در مورد پروژه هایی که با طرح‌های مصوب شهرسازی منطبق نباشد استفاده می کنند. یک صلاحیت تخصصی دیگر که بند۱۰ هست بررسی و اظهار نظر در مورد استاندارد های معماری در ساختمان است که زمانی به این صلاحیت احساس نیاز شد که پروژه‌های ساختمانی بسیار شکیلا پرهزینه چه از لحاظ ساختمان چه از لحاظ معماری ساخته شد و واحدهای مسکونی بسیار با متراژ بالا و طرح‌های معماری بسیار ویژه احداث شد و در بخش فروش آنها به دلیل این که تطبیق استاندارد های پیش آمده با استانداردهای معماری تطبیق نداشته است ، که آن پروژه‌ها بسیار گرانقیمت به پروژه های بلندمرتبه اختلافات پیش آمده که مراجعه به مراجع قضایی دادگاه‌ها به کارشناسانی که توانایی و صلاحیت اظهار نظر در استانداردهای معماری را دارند استفاده کرده. به فرض در مورد نحوه فضاسازی و نورگیری یک پنت‌هاوس و دیگر موارد  و تمام اینها در زیر مجموعه این موضوع هستند . صلاحیت کارشناسانی که با آنها پرداختیم شامل موضوعات بسیار زیادی است که عمدتاً اهمیت خاص خودشان را دارند امید است با بهره گیری از این صلاحیت ها مهم ‌ترین صنعت ساختمان که با بیش از ۲۰۰ موضوع شغل ارتباط مستقیم و غیرمستقیم با صنعت ساختمان دارد به آنها اهمیت داده شود و ارائه ساختمان‌هایی که از طریق محاسبات صحیح سازه یا پروژه های عمرانی و مباحث آزمایشگاهی مکانیک خاک به پروژه‌های راه سازی و همچنین رعایت تمامی استانداردها انطباق قوانین نتیجه‌ای که از پروژه‌های عمرانی می ‌گیریم نشان ‌دهنده پیشرفت علم و تکنولوژی صنعت ساختمان در کشور ما می باشد و با بهره گیری از این علم می توانیم موضوعاتی مانند صرفه جویی انرژی را به آن برسیم . صنعتی سازی ساختمان منجر به ساخت سریع ساختمان های ارزان قیمت با سرعت زیاد است ، تاثیر کنترل و مهار بحث انرژی و صرفه جویی در مصرف انرژی یکی از موضوعات نهایی پروژه ها و ساختمان هاست که انشاالله مغفول نخواهد ماند. موضوعاتی که به آن اشاره کردیم صلاحیت های اصلی است و بر اساس آن ها کارشناسان مدارک و صلاحیت را دریافت می کنند و به فعالیت کارشناسی و تخصصی اردامه می دهند . موضوعاتی هم هستند که به تبع وجود صلاحیتهای کارشناسان به آنها می پردازیم که به عمده آنها پرداختیم مانند ارزیابی زمین های اجاره بها تعیین هزینه های ساختمانی موضوع سرقفلی و حق کسب و پیشه تشخیص حسن انجام کار و متره و براورد ، تفسیر عکسهای نقشه برداری و پیاده کردن نقشه ها که البته این موضوع با همکاری رشته ساختمان و رشته نقشه برداری است . این صلاحیت ها در رشته نقشه برداری ارائه شده ولی نتایج رشته نقشه برداری و محصولی که ارائه می‌شود برای کارشناسان راه و ساختمان ثبتی هم مورد استفاده قرار می ‌گیرد . بحث خسارت و علت خسارت و موضوع همراهی با کارشناسان ثبتی تعیین و تشخیص حدود ثبتی است که شد تا کارشناسان شهرسازی در خصوص طرح‌های جامع و تفصیلی اظهارنظر می‌ کنند ، اختلافات کارفرمایان و پیمانکاران به آنها پرداخته شد . موضوعات متعددی که در این چارچوب به آنها اشاره کردیم و بحث های تخصصی هم وجود دارد که نشات گرفته از این صلاحیت است که در همین سایت می توانید به آنها دست یابید .

 دستمزد کارشناسان عضو مرکز وکلا، کارشناسان رسمی و مشاوران خانواده و کانون کارشناسان رسمی دادگستری بر اساس مصوبه حق‌الزحمه کارشناسی تحت عنوان تعرفه دستمزد کارشناسان رسمی دادگستری توسط قوه قضاییه تصویب و ابلاغ می گردد.

کارشناسان رسمی دادگستری